11 Jun 2020માં માનવ સંસાધન વિકાસ મંત્રાલયે દેશની ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓનું રેન્કિંગ (NIRF) : 2020 બહાર પાડ્યું. અહીં પ્રસ્તુત છે તેની મુખ્ય બાબતો.
(GPSC/NET/GSET જેવી પરીક્ષાઓમાં ઘણું ઉપયોગી થશે.)
મુખ્ય હાઇલાઇટ્સ :
ઓવરઓલ રેન્કિંગમાં IIT મદ્રાસ 85.3 રેન્ક સાથે પ્રથમ, ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ સાયન્સિસ, બેંગલુરુ 84.18 રેન્ક સાથે બીજા ક્રમે અને IIT ન્યુ દિલ્હી 81.33 રેન્ક સાથે ત્રીજા ક્રમે
યુનિવર્સિટીઓમાં ઈન્ડિયન ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ સાયન્સિસ, બેંગલુરુ પ્રથમ
એન્જીનીયરીંગમાં IIT મદ્રાસ પ્રથમ
મેનેજમેન્ટમાં IIM અમદાવાદ પ્રથમ
ફાર્મસીમાં જામિયા હમદર્દ, ન્યુ દિલ્હી પ્રથમ
કોલેજમાં મિરાન્ડા હાઉસ, દિલ્હી પ્રથમ
મેડિકલમાં AIIMS (All India Institute of Medical Sciences) દિલ્હી પ્રથમ
કાયદાશાસ્ત્રમાં નેશનલ લો સ્કૂલ ઓફ ઈન્ડિયા યુનિવર્સિટી, બેંગલુરુ પ્રથમ
આર્કિટેક્ચરમાં IIT ખડગપુર પ્રથમ
ડેન્ટલ કોલેજોમાં મૌલાના આઝાદ ઈન્સ્ટિટ્યુટ ઓફ ડેન્ટલ સાયન્સિસ, દિલ્હી પ્રથમ
'NIRF' વિશે :
તેનું પૂરું નામ National Institutional Ranking Framework છે.
MHRD વડે વર્ષ 2015માં આ રેન્કિંગ લોન્ચ થયું અને 2016થી જાહેર કરવામાં આવે છે.
તેમાં 10 કેટેગરીમાં રેન્ક અપાય છે : (1) ઓવર ઓલ, (2) યુનિવર્સિટી, (3) એન્જિનિયરિંગ, (4) મેનેજમેન્ટ, (5) ફાર્મસી, (6) કોલેજ, (7) મેડિકલ, (8) કાયદો, (9) આર્કિટેક્ચર અને (10) ડેન્ટલ.
તેમાં દેશની શૈક્ષણિક સંસ્થાઓને વિવિધ માપદંડોના આધારે પોઈન્ટ અપાય છે. જેમાં 'ટીચિંગ, લર્નિંગ & રિસોર્સિસ', 'રિસર્ચ એન્ડ પ્રોફેશનલ પ્રેક્ટિસિસ', 'ગ્રેજ્યુએશન રિઝલ્ટ અને પ્લેસમેન્ટ', 'વૈશ્વિક સ્તરે સંસ્થાની ભાગીદારી' અને 'સંસ્થા અંગે લોકોની માન્યતા' સામેલ છે.
આ વર્ષે પ્રથમ વખત ડેન્ટલ કોલેજોનું પણ રેન્કિંગ બહાર પડાયું છે.
ટોપ સંસ્થાઓ વિશે:
IIT-મદ્રાસ: (પ્રો. ભાસ્કર રામમૂર્તિ, ડાયરેક્ટર,)
2019માં સૌથી વધુ રિસર્ચ અને પ્લેસમેન્ટ મળ્યું.
વૈશ્વિક સ્તરે રિસર્ચમાં સૌથી વધુ ભાગીદારી રહી.
સંરક્ષણ સહિત અનેક ઉદ્યોગો સાથે પ્રોજેક્ટમાં ભાગીદારી.
ઈનોવેશન-સ્ટાર્ટઅપ આપ્યા.
સરકારના અનેક વિભાગ સાથે પ્રોજેક્ટમાં સામેલ.
IIM-A: (પ્રો. શૈલેષ ગાંધી, પ્રોગ્રામ ડીન,)
રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટમાં સૌથી વધુ ભાગીદારી નિભાવી.
દેશ-દુનિયામાં સૌથી વધુ એલ્યુમની સ્ટ્રેન્થ રહી.
પબ્લિક પોલિસી અને ટીચિંગ-લર્નિંર રિસોર્સિસમાં સૌથી વધુ ભૂમિકા રહી.
કેસ સ્ટડી મેથડમાં સૌથી વધુ સંસ્થાઓ સાથે ભાગીદારી.
મિરાન્ડા હાઉસ: (ડો. વિજયલક્ષ્મી, પ્રિન્સિપાલ)
રિસર્ચ સેન્ટર બનાવીને બેસ્ટ પ્રેક્ટિસિસ જાળવી રાખી.
ટોચની રિસર્ચ સંસ્થાઓ સાથે જોડાયેલા વિજ્ઞાનીઓ બોલાવ્યા.
રિસર્ચ લિન્કને મજબૂત કરી.
ગ્રેજ્યુએશન રિઝલ્ટ, ફેકલ્ટીની ઈનહાઉસ ટ્રેનિંગ પર ફોકસ.
ઉન્નત ભારત અભિયાનમાં સક્રિયતા, દિવ્યાંગો પર ફોકસ.
ગુજરાતની સ્થિતિ :
ઓવર ઓલ રેન્કિંગમાં 2 સંસ્થા : જેમાં IIT ગાંધીનગર 51.49 સ્કોર સાથે 35માં ક્રમે અને ગુજરાત યુનિ. અમદાવાદ 47.20 સ્કોર સાથે 60માં ક્રમે
યુનિવર્સિટી રેન્કિંગમાં એકમાત્ર ગુજરાત યુનિ. 48.21સ્કોર સાથે 44માં ક્રમે
એન્જિનિયરિંગમાં 2 સંસ્થા : IIT ગાંધીનગર (ક્રમ 24) અને સરદાર વલ્લભભાઈ NIT સુરત (ક્રમ 54)
મેનેજમેન્ટમાં 4 સંસ્થા : IIM અમદાવાદ 85.75 સ્કોર સાથે પ્રથમ, નિરમા યુનિ. (ક્રમ 44), ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ રૂરલ મેનેજમન્ટ, આણંદ (ક્રમ 72), પંડિત દીનદયાલ પેટ્રોલિયમ યુનિ. ગાંધીનગર (ક્રમ 74)
ફાર્મસીમાં 4 સંસ્થા: નેશનલ ઇન્સ્ટટ્યૂટ ઓફ ફાર્મા એજ્યુકેશન & રિસર્ચ અમદાવાદ (ક્રમ 8), MS યુનિ. વડોદરા (ક્રમ 14), નિરમા યુનિ. (ક્રમ 17), એલ. એમ. કોલેજ ઓફ ફાર્મસી (ક્રમ 45)
કોલેજમાં 2 સંસ્થા : પી. ડી. પટેલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ એપ્લાઇડ સાયન્સિસ (ક્રમ 24) અને સેન્ટ ઝેવિયર્સ કોલેજ, અમદાવાદ (ક્રમ 59)
કાયદાશાસ્ત્રમાં ગુજરાત નેશનલ લો યુનવર્સિટી કુલ 20 સંસ્થાઓમાં 7માં ક્રમે
આર્કિટેક્ચરમાં સેન્ટર ફોર એનવાયરમેન્ટલ & ટેકનોલોજી યુનિવર્સિટી, અમદાવાદ કુલ 20 સંસ્થાઓમાં 4 ક્રમે
મેડિકલ તેમજ ડેન્ટલમાં એક પણ સંસ્થા નહિ
સ્ત્રોત :
MHRD, G.O.I.
https://www.nirfindia.org